Leylâ Bint-i Ebi Hasme kimdir?
لـَـيْــلـَى بــنــتُ أبـِـي حَــثْــمَــة
Baba Adı : Ebi Hasme bin Hûzeyfe bin Ğanm.
Anne Adı : Ümmü Veled (Tenuhlardan dır.)
Doğum Tarihi ve Yeri : Tarih yok. Mekke doğumludur.
Ölüm Tarihi ve Yeri : Tarih yok. Medine
Fiziki Yapısı : Bilgi yok.
Eşleri : Amir bin Rebiâ el-Anzi.
Oğulları : Abdullah
Kızları : Bilgi yok.
Gavzeler : Bilgi yok.
Muhacir mi Ensar mı : 1.- 2. Habeşistan, Medine, Muhacir dir.
Rivayet Ettiği Hadis Sayısı : Bilgi yok.
Sahabeden Kim ile Kardeşti : Bilgi yok.
Kabile Neseb ve Soyu : Leylâ bint-i Ebi Hasme bin Huzeyfe bin Ğanm bin Amir bin Abdullah bin Abid bin Avic bin Adiy bin Kâ’b bin Lüey el-Kureyşi el-Adevi’dir.
Lakap ve Künyesi : Ümmü Abdullah
Kimlerle Akraba idi : Amir bin Rebia el-Anzi’nın eşi, ve Abdullah bin Amr’ın da annesi dir.
Leylâ Bint-i Ebi Hasme'nin Hayatı
Leylâ bint-i Ebi Hasme (r.a), Mekke doğumludur. Ancak hangi tarihte doğduğu ise kesin belli değildir. Resûlullâh (s.a.v)’e Risaletin geldiği İslâm’ın ilk günlerinde İslâmiyeti kabul etmiş Sabikunu evvelinden dir. Kocası Amir bin Rebiâ (r.a) ile birinci ve İkinci Habeşistan Hicretlerine katılmış daha sonraları da, Medine’ye hicret etmişlerdir. 1Birinci Habeşistan hicreti sonrası Habeşistanda iken Ğaranik Haberleri Mü’minleri umutlandırır bu haberlere göre Resûlullâh (s.a.) ile Mekkenin ileride gelenleri Mescid-i Harem de hep birlikte secde etmişler ve Mekkeli-lerin hemen hemen hepsi iman etmişler! Haberleri üzerine Mekke’ye geri dönerler ve olayın yalan olduğunu açıkça görürler. Hatta öyleki bu defa Mekke’ye dahi bırakılmadılar. Ancak müşrik liderlerinden Âs bin Vâil’in himayesinde Mekke’ye girip orada bir müddet kalırlar.Kısa bir müddet sonra yine acılar cefalar ve şiddetli işkencelerden dolayı zorunlu olarak ikinci Habeşistan yolculuğu başlar.Leylâ hatun şöyle anlatır:“-Biz, Habeşistan’a hicret etmeye hazırlanırken kocam Amr bin Rebiâ bazı ihtiyaçlarımızı temin için yanımdan ayrıldı. O sırada Hâttab’ın oğlu Ömer, beni görünce gelip başucumda dikildi. Kedisi o zaman müşrik idi. Daha henüz Müslüman olmamıştı. Bize karşı çok sert ve katı davranırdı. Kendisinden hep ezâ ve cefâ çeker dururduk.Bana: “-Ey Ümmü Abdullah! Demek buradan gidiş var ha?!”dedi. “-Evet! Vallahi artık Allâh’ın yerlerinden bir yere çıkıp gideceğiz. Siz, bizi, işkencelere uğrattınız ve ezdiniz. Allâh bize bir kurtuluş ve çıkış yolu açıncaya kadar oralarda kalacağız!”dedim.Ömer bin Hattab: “-Allâh size yoldaş olsun!”dedi.Kendisinde o güne kadar hiç göremediğim bir yumuşaklık ve yufka yüreklilik gördüm. Sonra, dönüp gitti. Sanırım ki, bizim gidişimiz ona üzüntü vermişti. O sırada kocam Amir işini bitirip gelince kendisine: “-Ey Abdullah’ın babası! Biraz önce, Ömer’in bize karşı gösterdiği yumuşaklığı ve yufka yürekliliği, gideceğimize duyduğu üzüntüyü bir görmeliydin!”dedim.Amr bin Rebiâ: “-Sen, Ömer’in Müslüman olacağını mı umuyorsun?”dedi. “-Evet umuyorum!”dedim.Amir bin Rebiâ: “-Şunu iyi bil ki, Sen, Hattab’ın eşeğinin Müslüman olduğunu gör-ünceye kadar o kişi Müslüman olmaz!”dedi.Gerçekten de, o zamana kadar kendisinden görüle gelen şiddet ve sertlik, Müslümanlığa karşı olan kaskatı yürekliliği Ömer’ın, kendisinden ümid kestirtmişti!” 2Amir bin Rebiâ ile hanımı Leylâ bint-i Ebi Hasme (r.a), ikinci kez Habeşistan ülkesine hicret ettiler. Habeşistan’da bir müddet kaldıktan sonra tekrar Mekke’ye geri döndüler. Kısa bir müddet sonra da Medine’ye Hicret ettiler:Ebû Seleme’den sonra, Mekke Muhacirlerden zevcesi Leylâ bint-i Ebi Hasme ile birlikte Medine’ye ilk hicret eden aile Amir bin Rebiâ (r.a) ve eşi Leylâ bint-i Ebû Hasme (r.a)’dır. Onlar, Kuba’da Mübeşşir bin Abdulmünzir’e konuk oldular. 3Hz.Ömer’in babası Hattab ile, Amir bin Rebiâ’nın babası ezeli dost-lukları o kadar ileride idi ki, Hattab, Amir bin Rebiâ’yı evlâdı gibi korur kollardı. Hatta ona Hattab’ın oğlu derlerdi. Bu yüzden Hz.Ömer bu âileye cahilliye devrinde bile saygı duyardı.Leylâ bint-i Ebi Hasme hakkında bundan fazla bilgi yoktur.Şübhesiz ki, en doğrusunu Allâh bilir. Allâh, onlardan razı olsun.1- M.Âsım Köksal İslâm Tarihi-3-192
2- M.Âsım Köksal İslâm Tarihi-4-188
3- M.Âsım Köksal İslâm Tarihi-6-128