Şanlıurfa'da 3 kurumun hazırladığı cezaevi raporu açıklandı

Şanlıurfa Barosu önünde yapılan basın açıklamasında duyurulan raporda 17 tutuklunun tahliyelerinin engellendiği, hasta ve engelli tutukluların çeşitli hak ihlallerine uğradığı ve bazı tutukluların kendi istekleri dışında başka cezaevlerine sevk edildiği savunuldu.

Tutuklu sayısındaki artışlar

Şanlıurfa Barosu önünde yapılan açıklamada konuşan Baro Başkanı Av. Abdullah Öncel, tutuklu sayılarında ciddi artışlar yaşandığını belirterek şöyle konuştu:

"Cezaevlerindeki mahpus sayısında her geçen gün ciddi bir artış yaşanmaktadır. Cezaevi kapasitesinin normalde 680, artırılmış kapasiteyle 1000-1100 arasında olduğu belirtilmiştir. Urfa T1 Cezaevinde 1666 mahpus bulunduğu tarafımıza iletilmiştir. Urfa T2 Cezaevinde ise1744 mahpus bulunduğu tarafımıza iletilmiştir. Ceza infaz kurumlarında insan onuruna uygun koşullar yaratılmalıdır. Ceza infaz kurumlarında fazla mahpus bulunması hastalık oluşmasına neden olacağı barizdir. İdare ivedilikle önlem almalıdır."

"İnfazlar ertelendi ya da yakıldı"

18 tutuklunun infazlarının ertelendiği ya da yakıldığını belirten Öncel, "Hem kişi özgürlüğü güvenliği hakkı hem de umut hakkı ihlaller içeren uygulamalarla hükümlülerin hakları elinden alınmaktadır. Anayasaya göre özgürlük kural; tutulma ise istisnai durumdadır. Cezaevi idareleri mutlak görevleri, hükümlüleri dış dünyaya kazandırmaktır. Onun harici her türlü eylem Anayasa ve AİHM içtihatlarına aykırı olacaktır" dedi.

Tutukluların başka cezaevlerine sevkleri

Aileler, avukatlar ve tutuklularla yaptıkları görüşmelerde son iki ayda 35 tutuklunun başka cezaevlerine sevk edildiğini tespit ettiklerini aktaran Öncel, şöyle devam etti:

"Sevklerin genellikle mahpusların ailelerinden oldukça uzak yerlere gerçekleştirilmesi de başka bir ihlal alanıdır. Ekonomik durum bakımından aileler için ciddi sorunlar yarattığı ve aile ile iletişimin tamamen koparıldığı gözlemlerimiz arasındadır.  Mahpusların kendi istekleri dışında sevk edilmeleri özel hayat saygı hakkında müdahaleyi oluşturmaktadır. Yine tutuklu olan ve yargılanma süreçleri tamamlanmamış mahpusların başka cezaevine sevk edildikleri tarafımıza iletilmiştir. Bu sevkler nedeniyle yargılaması devam eden tutuklu mahpuslar SEGBİS (SESLİ VE GÖRÜNTÜLÜ BİLİŞİM SİSTEMİ) üzerinden duruşmalara katılmaktadırlar. Bu tutuklu sanığın kendisini ifade etmesi bakımından da zorlayıcı bir etkendir.  Sanık için sağlıklı bir iletişim yöntemi değildir. Kaldı ki bu durum açık şekilde adil yargılanma hakkının ihlalidir."

Hasta tutukluların durumu

Öncel, tutuklu hastalarla ilgili yaptıkları tespitleri ise şöyle aktardı: 

"Birçok mahpusun sağlık sorunları olduğu tarafımıza iletilmiştir. İdari kurumlar sosyal devlet ilkesi gereğince kendi yükümlülükleri altındaki mahpusların sağlıklarından sorumludur. Dolayısıyla sağlık hakkının eksiksiz yerine getirmesi için gerekli yükümlülükleri yerine getirmelidir. İdare hasta mahpusların iyileşmesi ve tahliye edilmesi için gerekli, yükümlülüklerini yerine getirmelidir. Hasta mahpusların tedavi süreçlerinin rutine uygun ilerlememesi mahpuslarda geri dönülemez hastalıklara ve acılara neden olabilmektedir. İdare hasta mahpusların tedavi süreçlerini aksamadan devam etmesi için program oluşturmalıdır."

'Hak ihlallerine ilişkin etkin soruşturmalar yürütülmelidir'

"Cezaevinde ağız ve ayakkabı araması, sevklerde kelepçe çıkartılmaması, asker davranışları kötü olması ve avukat görüşleri öncesi ayakkabı silkelenmesi uygulamalarının varlığından bahsedilmiştir" diyen Öncel, "Cezaevlerinde işkence, insanlık dışı ve kötü muamele yasağına ve yaşam hakkı ihlallerine yönelik, iddialara karşı, bağımsız, tarafsız ve etkin soruşturmalar yürütülmelidir" diye konuştu.

'Herkesi sorumlu olmaya davet ediyoruz'

Tespit ettikleri ihlallerin takipçisi olacaklarını aktaran Öncel, şunları söyledi: 

"Yaşanan hak ihlallerin bir an evvel sonlandırılması için herkesi sorumlu olmaya davet ediyoruz. Cezaevlerinde süre gelen ve artan hak ihlalleri nedeniyle ulusal ve uluslararası hukukun gerektirdiği şekilde "bağımsız" denetim mekanizmalarının oluşturulması için devlet yetkilileri derhal gerekli çalışmaları başlatmalıdır. Ayrıca söz konusu kapalı ceza infaz kurumlarında yaşanan hak ihlallerine karşı Avrupa İşkenceyi Önleme Komitesini (CPT), Sağlık Bakanlığı, Adalet Bakanlığını, TİHEK ve TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonunu göreve davet ediyoruz."