Muhâcir Bin Ebû Ümeyye

Muhâcir Bin Ebû Ümeyye Kimdir?
اَلْــمُــهـَـا جـِـرُ بْــنُ أبــِي أُمَــيَّــة

 Baba Adı    :    Ebû Ümeyye bin Muğire.
 Anne Adı    :    Atike bint-i Amir bin Rebia el Kinane.
 Doğum Tarihi ve Yeri    :    Tarih yok, Mekke doğumludur.
 Ölüm Tarihi ve Yeri    :    Hicri 12. Miladi 633 den sonra vefat etti.
 Fiziki Yapısı    :    Bilgi yok.
 Eşleri    :    Bilgi yok.
 Oğulları    :    Bilgi yok.
 Kızları    :    Bilgi yok.
 Gavzeler    :    Bilgi yok.
 Muhacir mi Ensar mı    :    Mekke, Medine, Muhacir dir.
 Rivayet Ettiği Hadis Sayısı    :    Bilgi yok.
 Sahabeden Kim ile Kardeşti    :    Bilgi yok.
 Kabile Neseb ve Soyu    :    Muhâcir bin Ebû Ümeyye bin el-Muğire bin Abdullah bin Umera bin Mahzum el-Kureyşi el-Mahzumi dir.
 Lakap ve Künyesi    :    Bilgi yok.
 Kimlerle Akraba idi    :    Mü’minlerin annesi Ümmü Seleme (r.a)’nın erkek kardeşidir.

 

Muhâcir Bin Ebû Ümeyye'nin Hayatı

Muhâcir bin Ebû Ümeyye (r.a)’ın asıl ismi Velid’dir. Kendisi Mekke doğumlu olup, doğum tarihi belli değildir. Kendisi Mü’minlerin annesi Ümmü Seleme’nın kardeşi olurdu. Bedir Ğazvesi’nde Müslümanlara karşı savaştı, bu savaşta kardeşleri Mes’ûd ve Hişâm öldürüldü Hişâm’ın Uhud Savaşı’nda öldürüldüğü de kaydedilmektedir. Muhtemelen Hicri 5. Miladi 626-627 yıllarında Müslüman oldu.

Müslüman olunca Medine’ye hicret ederek Resûlullâh (s.a.v)’ın pâk hanımlarından olan kız kardeşi Ümmü Seleme’nın yanına gitti. Ümmü Seleme (r.a), Resûlullâh (s.a.v)’e Velid’ın Medine’ye muhâcir olarak geldi-ğini söyleyince Resûlullâh (s.a.v) onun adını değiştirdiğini belirtmek üzere kendisine Muhâcir diye hitâb etti.

Daha sonraları bu ad ile anıldı. Tebük Seferi’ne katılmayan birkaç kişi arasında yer aldığı için Resûlullâh (s.a.v) ona epey gücendi. Ancak kardeşi Ümmü Seleme (r.a) araya girerek mazeretinin bulunduğunu söyleyince kendisini bağışladı.

Bazı kaynaklarda Resûlullâh (s.a.v)’ın Muhâcir’i Yemen Meliki Hâris bin Abdülkülâl’e elçi olarak gönderdiği, huzurunda güzel bir konuşma yapması üzerine Hâris’ın İslâmiyet’i kabul ettiği kayd edilmekteyse de bazı siyer kaynakları bunun doğru olmadığını söylemek-tedirler.

Resûlullâh (s.a.v) Muhâcir’i zekât toplamak, İslâmiyet’i öğretmek ve şer’i hükümleri uyğulamak için Kinde’ye ve Sadif’e gönderdi. Daha sonra da Hicri 10. Miladi 631 yılında Yemen’in San’a şehrine vali oldu.

Birinci halife Hz.Ebû Bekr (r.a), Hicri 11. Miladi 632 yılında Yemen ve Hadramut’ta ortaya çıkan isyan ve irtidad hareketlerini önlemek için gönderdiği orduya Muhâcir’i kumandan tayin etti. Muhâcir, peyğamberlik iddiasında bulunan Esved el-Ansi’ye uyarak irtidad edenlerden Kays bin Mekşûh ile Amr bin Ma’dikerib’i yakalayıp halifeye gönderdi.

Bunlar tövbe ederek tekrar Müslüman oldular ve İslâmiyet’in yayıl-masında önemli hizmetler yaptılar. Hicri 12. Miladi 633 yılında Kinde kabilesinden isyan eden Eş’as bin Kays’ın üzerine İkrime bin Ebû Cehl ile Muhâcir’in de gönderildiği, Muhâcir’ın Nüceyr Kalesi’ni kuşatıp ele geçirdiği, isyanı bastırdığı ve Yemen’deki ridde olaylarının bastırılması sırasında önemli görevler yaptığı bilinmektedir.

Resûlullâh (s.a.v)’ın nikâhladığı halde birleşmeden boşadığı Esmâ bint-i Nu’man el-Kindi ile daha sonra Muhâcir’in evlendiği, bu sebeble Hz.Ömer’ın onları cezalandırmak istediği, fakat Esmâ’nın Resûlullâh (s.a.v) ile zifafa girmediğini ve Ümmehâtü’l-Mü’mini’nden sayılmadığını belirtmesi üzerine Hz.Ömer (r.a)’ın bu cezadan vaz geçtiğini rivâyet edil-mekle birlikte, Esmâ bint-i Nu’man el-Kindi’nin Resûlullâh (s.a.v) ile nikâh akdettikten sonra hiç evlenmediği görüşü daha ağır basmaktadır.

Muhâcir bin Ebû Ümeyye el-Mahzumi’nın adı Resûlullâh (s.a.v)’ın kâtibleri arasında yer almaktadır. 1

Muhâcir bin Ebû Ümeyye den:

“-Resûlullâh’a geldim. Bana:

      “-Merhaba!”dedi ve kendisine yakın bir yerde oturttu. Dönmek isetdiğimde, birine üç mektub yazdı. Bir tanesi bana hitaben yazılmıştı. O mektubta, beni kavmimden üstün tuttu. Mektub da şöyle başlamaktadır:

      “-Bismillâhirrahmanirrahim Allâh Resûlü Muhammed’den, Muhâcir bin Ebû Ümeyye’ye. Vâil ile Nevfel Hadramevt’ten oldukları için Ekyâl’e karşı yürümemi istiyorlar!” 2

Şübhesiz ki, en doğrusunu Allâh bilir. Allâh onlardan razı olsun.

1- Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi-30-390
2- el-İsabe İbn-i Hacer el-Askalani-4-407-No-8259