Göbeklitepe'de yeni araştırma: Toprağı bile tarih kokuyor!

Harran Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümünde görevli akademisyenler, Göbeklitepe’yi barındıran Şanlıurfa ve çevresinde eski dönemin iklim ve su kaynaklarını araştırdı. Göbeklitepe çevresinde yapılan sondajlardan alınan numuneler ilginç sonuçlar verdi.

Göbeklitepe neden yaşam merkezi olarak kabul edildi?

TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi’nde yapılan analizler sonucunda milattan önce (MÖ) 13 bin 500 yıl öncesine kadar çeşitli polenlere rastlandı. Gün yüzüne çıkarılan polenlerin analizleri sayesinde Göbeklitepe insanlarının yaşadıkları dönemlere ait bitki örtüsü ve iklimi hakkında önemli bilgilere ulaşıldı. Bununla birlikte Göbeklitepe’nin yaşam merkezi olarak kabul edilmesinin nedeninin bölgede bulunan su kaynaklarına bağlı olduğu anlaşıldı.

Göbeklitepe’de hangi bitki türlerinin bulgularına rastlandı?

Araştırmanın bölgenin tarihi ve bitki çeşitliliği açısından çok önemli olduğunu vurgulayan Harran Üniversitesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdulkadir Güzel şöyle konuştu:

“6, 10, 12 m’lerde yapılan polen analizleri M.Ö. 10634-12418 yılları arasındaki vejetasyon ve iklimdeki değişimleri yansıtmaktadır. 

Bitki toplulukları içerisinde Artemisia (yavşan otu) stepleri, Asteraceae Cichorioideae, Asteraceae Asteriodeae (yıldız şeklinde çiçekleri bulunan bir cins) ve Poaceae (çiçekleri başak durumunda büyük bir bitki familyası) otsul bitkileri çoklukla görüldü. 

Artemisia stepleri örneklerde 12 m’de %44’lere varırken, otsul bitkilerden Asteraceae Cichorioideae % 38-41 arasında kaydedildi. Poaceae familyasına ait polenler %16.1’e varırken, Asteriodeae familyasına ait polenler %7-12.9 arasında bulunmuştur. Araştırmalarda ayrıca; Quercus (meşe), Salix (söğüt), Juglans (ceviz), Pinus (çam), Abies (göknar) ve Juniperus (ardıç) türlerine de rastlandı.”