Uzun zamandan bu yana kamuoyunu meşgul eden en önemli konulardan birisi olan F-35 savaş uçaklarının teslim edilip edilmeyeceği konusu bir kenarda dursun, Türkiye'nin proje ortağı olmasına rağmen henüz tek bir uçak dahi alamayışının yanında terör devleti İsrail her hangi bir ortaklığı olmamasına rağmen 2016 yılından bu yana filosunda 16 adet F-35 bulunduruyorBu durum bile ABD'nin ve batı dünyasının ne kadar iki yüzlü olduğunu göstermeye yetiyor.Proje ortağı Türkiye, bahanelerle oyalanırken ilk uçaklar İsrail’e verildi. 8 ülkede daha F-35 var.
Türkiye Projenin Yüzde 10'unu Karşılıyor
Türkiye'nin Rusya'dan S-400 alınması gerekçe gösterilerek F-35 projesinden dışlanması gündemdeki yerini koruyor. Türkiye'nin 2000'li yılların başında 8 ülke ile birlikte proje ortağı olarak katıldığı F-35 programında bugüne kadar 10 Türk savunma şirketi uçakların üretiminde aktif rol oynadı. Proje parçalarının yüzde 10'unu karşılayan Türkiye, program kapsamında görev ve sorumluluklarını eksiksiz yerine getirdi. Ancak önce ‘teknik sebepler' ardından ise Rusya'dan S-400 hava savunma sisteminin alınması bahane gösterilerek Türkiye'nin söz konusu projedeki üretim ortaklığı askıya alındı.
4 Uçak Teslim Edildi Ancak Gönderilmedi
Bazı proje ortağı ve projeye sonradan dâhil olan İsrail gibi ülkeler hâlihazırda sipariş ettikleri F-35 uçaklarını filolarına eklerken, Türkiye ise toplam 116 adet F-35 sipariş etti, 4 uçak teslim edildi ama Türkiye'ye gönderilmedi.
9 Proje Ortağı Ülke Projeyi Finanse Ediyor
F-35 savaş uçağı 1993'te kurulan Müşterek Taarruz Uçağı programı kapsamında üretiliyor. Programı ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya, İtalya, Hollanda, Norveç, Danimarka ve Türkiye ortak şekilde finanse ediyor. Programın 9 ortak ülkesi dışında İsrail, Japonya, Güney Kore ve Belçika da sonradan dâhil oldu. ABD programın birincil müşterisi ve destekçisi durumunda. Türkiye, İtalya, Hollanda, Kanada, Norveç, Danimarka, Avustralya ve İngiltere programa toplam 4 bin 375 milyar doları katkıda bulundu. Programın toplam maliyeti ise yaklaşık olarak 40 milyar dolar olarak tahmin ediliyor.
Ortakların Alamadığı Uçakların İsrail'e Verimesi Rahatsızlık Yarattı
F-35 proje ortaklarından ABD, İtalya, İngiltere, Hollanda, Norveç ve Avustralya F-35'leri teslim alarak kullanmaya başladı. İsrail ise ABD'den sonra F-35 siparişleri karşılanan ilk ülke oldu. Sipariş ettiği 50 uçaktan ilk 2'sini 2016'da teslim alan İsrail'e bugüne dek 16 adet F-35 teslim edildi. Bu uçaklara üretici ülkelerden bile önce sahip olan İsrail'in bu imtiyazı ise proje ortaklarını rahatsız ettiği belirtiliyor. Bugüne kadar ABD 269, İngiltere 15, Norveç 8, İtalya 7, Avustralya 6, Hollanda 5, Japonya 5, Güney Kore ise 2 adet F-35 uçağını teslim alarak hava kuvvetleri filosuna ekledi.
Türkiye 10 Firma ile 937 Adet F-35 Parçası Üretiyor
Dünyanın önde gelen silah üreticisi Lockheed Martin tarafından geliştirilen F-35 Lightning- II Savaş Uçağı Projesinde 20 yıldan fazladır katkı sağlayan Türkiye'nin projeden çıkartılacağı öne sürülüyor. Bugüne 1,4 milyar dolar harcanan F-35 projesine 10 Türk savunma şirketi 937 parça üreterek katkı sunuyordu. Projede, Türkiye'den ana ve alt yükleniciler yer alıyordu. Orta gövde ile kanat üretimi, elektro optik hedef sistemi, iniş takımları, kokpit, ekranı teçhizat gibi sistemler Türkiye'deki şirketlerce üretiliyordu. Projeye, ASELSAN, TUSAŞ, Alp Havacılık, Kale Havacılık, AYESAŞ, FOKKER ELMO, HAVELSAN, ROKETSAN-TÜBİTAK SAGE, MİKES AŞ parça üreten firmaların başında geliyor. Türkiye Milli Muharip Uçağı TFX İçin Süreci Hızlandırdı
2002 yılından bu yana F-35 projesinin ortak üretcisi konumunda olan ve söz konusu uçağın yaklaşık yüzde 10'u yani 937 adet parçasının türkiye'deki 10 havacılık firması tarafından üretiliyor olması ülkeyi kendi savaş uçağını daha emin adımlarla üretebilme yeteneğini kazandırdı. Bunun yanında Türkiye'nin kendi imkanları dahilinde üretim aşamasıa geçtiği ve ilk prototipi geçtiğimiz haftalarda Farnsa'da Havacılık Fuarında sergilediği TFX milli muharip uçağının üretim sürecini hızlandırdığını duyurdu.
2025 Yılında İlk Uçuşunu Gerçekleştirecek
Bu kapsamda millî muharip uçak TFX'in çalışmalarına hız verilecek. Uçağın 2025 yılında ilk uçuşunu yapacağı, 2028'de ise hizmete gireceği belirtiliyor. Ancak savunma sanayii kaynakları askıya alınan F-35 projesinden Türkiye'nin tamamen çıkartılma ihtimaline karşı TFX'in daha erken bir tarihte motor çalıştırabileceğini ifade ediyor. TUSAŞ tarafından tasarım çalışması süren uçağın birebir modeli geçen ay Paris Air Show'da sergilenmişti. F-35'e parça üreten Türk firmalarının da, burada edindiği tecrübeleri TFX'e aktaracağı belirtiliyor. Ankara ayrıca, envanterdeki F-16 ve F-4 uçaklarının da modernizasyon çalışmalarıyla ömrünü uzatmayı hedefliyor.
TFX Avrupanın En İyi Savaş Uçakları Arasına Girecek
TUSAŞ/TAI'nin geliştirdiği TFX, Avrupa'nın en iyi savaş uçakları arasına girecek ve kademeli olarak F-16'ların yerini alacak. Türkiye ABD, Rusya ve Çin'den sonra beşinci nesil bir muharip uçağı üretebilecek altyapı ve teknolojiye sahip ülkeler arasındaki yerini alacak. Çift motorlu, radara karşı düşük görünürlüğü olan TFX, gövde içi silah taşıma özelliği, gelişmiş uçuş ve atış sistemleri, çift fonksiyonlu radar ve elektronik harp kabiliyeti ile de dikkat çekiyor.